Inloggen

Tips voor vertrekkers Wat wij handig vinden of anders zouden doen

Voor de Vertrekkersdag, georganiseerd door het blad Zeilen, zijn wij uitgenodigd om eind maart 2018 een lezing te geven en die mag net als de andere lezingen maximaal een half uur duren. Dat is kort! Maar waarschijnlijk is het desalniettemin handig om het na te kunnen lezen, vandaar deze pagina. We zijn zeer zeker van plan om deze pagina nog veel verder uit te breiden want er is een pak meer te vertellen dan we in een half uur gepropt krijgen zonder dat iedereen gillend gek wordt. Dus hier alvast het begin en het wordt vervolgd.

Kortegolf-radio

Radionetje
Radionetje

Ilona netcontroller tijdens het radionet in de Pacific

Iedereen wil graag een communicatiemiddel waarmee vanaf het midden van de oceaan gecommuniceerd kan worden. Er zijn twee manieren: via een satellietverbinding en via de kortegolf. Er wordt wel eens gedacht dat kortegolf "ouderwets" zou zijn en "satelliet" nieuwerwets en dus "beter", en zonder verder nadenken wordt er dan een satelliettelefoon aangeschaft. Wij hebben echter goede argumenten om toch een kortegolfradioset te overwegen. Hiervoor zijn vier hoofdredenen:

Radionetjes
Overal en zeker ook op de Pacific worden radionetjes georganiseerd waarop je op een vast tijdstip dagelijks kan inmelden. Deze radionetjes dienen de volgende doelen:
  • Tijdens een lange oceaanoversteek spreek je dagelijks met lotgenoten. Het geeft je het gevoel er niet alleen voor te staan.
  • Het vergroot de veiligheid. Iedere dag geef je je positie en omstandigheden door en men weet dan als er problemen zouden ontstaan wat je recente positie was.
  • Weersinformatie. Weerkaarten bekijken is leuk, maar het wordt nog veel leuker als je ze kan bespreken met andere zeilers. Bovendien zitten andere zeilers vaak op honderden mijlen afstand en kun je hun waarnemingen gebruiken om een beter beeld van de omstandigheden te krijgen.
Onafhankelijkheid
Met een satellietsysteem ben je afhankelijk van een provider. Wij hebben meegemaakt dat tijdens onze oceaanoversteek ons abonnement werd opgeheven omdat we niet tijdig op een verlengingsemail hadden gereageerd. Tijdens een andere oceaanoversteek bleek er een fout te zijn met de instellingen van de provider. In beide gevallen werkte de satelliettelefoon niet meer zonder dat we daar iets aan konden doen. Bij een kortegolfradio kunnen ook problemen ontstaan, maar die kun je veelal zelf oplossen. Je bent in ieder geval minder afhankelijk van een of andere provider.
Gebruikskosten
Bij een satelliettelefoon kost iedere verbinding geld. Ook al heb je geld zat, het voelt als "verspilling" om vaker dan nodig weersinformatie op te halen. Bij de kortegolf is het gratis. Wij haalden soms wel vier keer per dag complete nieuwe sets met gribfiles, weerkaarten, weerfaxen en dergelijke op. Kost niks en het houdt je lekker bezig.
Anonieme informatie
Met een satelliettelefoon moet je vooraf bedenken wie je wilt bellen. Met een kortegolfradio doe je gewoon een oproep. Vaak antwoordt er iemand die je misschien niet kent maar wel de juiste informatie voor je heeft.

In de praktijk

Onze kortegolfradio en pactor modem willen we niet missen! We zijn heel blij dat we die hadden want we hebben hem erg veel gebruikt. Meestal is er wel een radionetje en kom je er onderweg door met andere cruisers te praten wel achter welke frequenties en welke tijden worden gebruikt. Ook op Noonsite staan wat data/tijden van langduriger netjes (vul het vooral aan zodat we het met zijn allen up to date houden!). Op de terugweg van de Caribbean naar de Azoren luisterden we ook altijd mee met het radionet van Chris Parker, een lokale meteoroloog die heel nuttige weersinformatie gaf.

  • E-mail en internet. Via winlink.org kun je -als je een radio-callsign hebt gehaald- een gratis mailaccount aanmaken. Hiermee kun je e-mailen en teksten van internet halen. Er is een speciale service van saildocs.com waarmee je gribfiles of pure tekst (zonder afbeeldingen) van een willekeurige website van het internet kunt halen. Handig voor bijvoorbeeld een bepaalde weerspagina! Een radio-verbinding is heel traag maar niet al te lange teksten gaan meestal prima. Sailmail is een andere optie voor e-mail op de boot (en dus tevens ook het gebruiken van saildocs) maar dat is niet gratis en er zit een lagere limiet qua data aan vast.
  • Abonneer je met zowel je gewone e-mailadres als je bootmailadres gratis op Bob Mc. Davitt's wekelijkse Weathergram. Dat is een weersoverzicht met adviezen en veelal zeer nuttige informatie dat je iedere zondag in je mailbox krijgt, gratis en voor niks. Hij levert ook betaalde diensten voor een lage prijs als je een meteoroloog wilt raadplegen voor bepaalde stukken van je reis.
  • Een radionetje is heel praktisch en nuttig en geeft je een gevoel er niet alleen voor te staan:
    • Iedereen geeft zijn positie door en een korte beschrijving van de weersgegevens en eventuele bijzonderheden aan boord. Mensen schrijven dat over, plotten de posities van elkaar zodat ze weten wie waar zit en hebben zo een goed beeld van weersomstandigheden in een ruim gebied om hen heen.
    • Er werden tips gegeven wat te doen toen iemands hydraulische stuurautomaat het niet deed. Iemand wiens motor startproblemen had werd na afloop van het netje door handige techneuten geholpen en zo kreeg hij zijn motor weer aan de praat. Wij kregen bij een pas in de Tuamotu (Makemo) een goed advies toen we ons afvroegen of het normaal was dat er zo'n enorme tegenstroming de pas uit bleef komen -ondanks dat we berekend hadden dat het ongeveer slack moest zijn-. Gaan met die banaan was het advies, het wordt alleen maar erger met die stroming en dat bleek zo te zijn, we kwamen er net in en daarna werd de stroming alleen maar heftiger.

Er zijn dus ontelbaar veel redenen waarom het prettig is om een communicatiemiddel te hebben waarmee je kosteloos en met iedereen die dat ook heeft te kunnen communiceren. En dan hebben we nog het sociale aspect:

  • Onze oversteek van Panama naar de Markiezen begonnen we zonder dat we iemand kenden die ook deze oversteek deed.
  • Toen wij de evenaar overstaken, hadden we radiocontact met het oude netje 'Dutchies in the Caribbean' en konden we het toch wel speciale gevoel zelf over de evenaar naar het zuidelijk halfrond te zeilen met hen delen. Ook hebben we meermaals contact gehad met een bevriende radiozendamateur thuis in Nederland terwijl we zo ongelooflijk ver weg zaten!
  • Na 38 dagen op het dagelijkse radionetje Pan Pacific Magellan net, waarbij we elkaar dagelijks spraken en het na afloop van het officiele gedeelte, echt over allerlei onderwerpen ging, ken je alle bootnamen en heb je het gevoel de mensen achter de radio te kennen.
  • Er werden quizes georganiseerd, een lied gecomponeerd 'The Pan Pacific Banana Balad' en veel zinnigs en onzinnigs uitgewisseld. Super grappige stemmen/personages zitten erbij en het is o zo leuk om dan iemand van het netje ergens te zien en eindelijk in real life kennis te kunnen maken.De kortefolfradio is dus ook echt een super leuk middel voor goede sociale contacten.

Energievoorziening

Uitschuifsysteem zonnepanelen
Uitschuifsysteem zonnepanelen
©
Makemo, palmisland
Op Omweg heeft Frans een handig systeem gemaakt waar twee grote panelen (2x250 watt) over elkaar kunnen worden geschoven. Tijdens heftig weer of andere omstandigheden waarin dat gewenst is, kun je ze over elkaar schuiven en steken ze niet meer buiten de beugel. Het zijn panelen voor huizen omdat die maat veel voordeliger is en met zo'n beugel paste het prima.

Alternatieve energiebronnen (zonnepanelen, wind- en sleepgeneratoren) zijn onmisbaar voor een cruiser. Iedereen heeft er namelijk een hekel aan om met de motor of generator "stroom te draaien":

  • Niks zo vervelend op een idyllische ankerplek om in de dieselwalm te zitten en de rust te verstoren.
  • Niks zo vervelend om een mooie ankerplek te moeten verlaten omdat je diesel begint op te raken. Dieseltanken is in veel gebieden bovendien een lastige aangelegenheid en hoe minder vaak het hoeft hoe beter het is.
  • Dieselmotoren hebben onderhoud nodig en vooral bij de geringe belasting van "stroomdraaien" vervuilen ze snel. Wie heeft er zin om met tropische temperaturen meer onderhoud aan de motor te verrichten dan nodig is?
  • Last but not least: milieu. Ben je nog niet milieubewust dan word je dat onderweg vanzelf wel.

Zonnepanelen

Onderweg hebben we nooit mensen ontmoet die vonden dat ze teveel zonnepanelen hadden, maar wel veel mensen die er liever wat meer zouden hebben willen gehad. Neem dus zonnepanelen mee, en meer dan je denkt dat je nodig hebt:

  • De dagen in de tropische gebieden zijn een stuk korter dan de zomerse dagen in Nederland: Om zes uur gaat het licht uit! Minder uren zon betekent minder uren stroomproductie en een langer durende nachtelijke ontlading.
  • Het rendement van zonnepanelen neemt fors af wanneer de temperatuur toeneemt. De panelen wekken hierdoor veel minder stroom op dan je in Nederland bent gewend. We zijn zelf van plan om de panelen aan de onderzijde te gaan koelen met water waarmee we dan weer heet water maken zodat we het nadeel in een voordeel kunnen omzetten maar daarover schrijven we te zijner tijd nog wel een artikel.
  • Het is lastig op een boot om geen schaduw op je panelen te krijgen. Een MPPT-controller is essentieel om de opbrengst te optimaliseren maar dan nog heb je minder opbrengst door schaduwen. Denk aan verstaging, antennes, windgenerator, enzovoorts. Zelfs gedeeltelijke schaduw is slecht voor de opbrengst dus minimaliseer dit zoveel mogelijk. Wij kiezen ervoor om op ZwerfCat niet opnieuw een windgenerator te installeren omdat deze wel voor schaduw zorgt maar helemaal niet zoveel opbrengt in de meeste omstandigheden. We hebben liever meer zonne-energie in dit vaargebied.
  • Hoe meer zonne-energie je hebt, hoe meer je ermee kunt doen en hoe meer fossiele brandstof je bespaart. Dat geeft een heerlijk gevoel en is bovendien erg praktisch omdat je geen brandstof hoeft aan te vullen en het is natuurlijk beter voor het milieu. Wij hadden op Omweg 2 x 250 watt en deden hiermee het volgende:
    • Water maken met een zuinige elektrische watermaker en we hadden een zuinige compacte koelkast op waterkoeling met een slim koudeopslag-systeem.
    • Meerdere liters water koken voor de thee per dag.
    • Brood bakken in een handzame broodbakmachine (handig zo'n machine; meel, water, gist en suiker erin gooien, timer zetten en je wordt na je middagslaapje wakker met de geur van heerlijk versgebakken brood. En het scheelt nogal wat gasoven-uren!
    • Magnetron. Zelfs op Omweg, die helemaal niet zo groot is met zijn 11,5 meter, hadden wij een kleine magnetron. Ideaal voor de eerste dagen op zee want een vooraf bereide maaltijd is in een mum van tijd warm en je hoeft niet zelf binnen te staan roeren in een pan terwijl je nog niet ingeslingerd (en dus gauw misselijk) bent!
    • Vissen grillen en tosti's maken van oud brood op grill/tosti-ijzer
Zonnepanelen in- en uitgeklapt
Zonnepanelen in- en uitgeklapt

Op Omweg heeft Frans een systeem gemaakt waarmee we deze 2 x 250 Wh panelen over elkaar heen kunnen schuiven.

We konden niet iedere dag alles gebruiken. Als het niet zonnig was, deden we zuiniger met de stroom en zetten we bijvoorbeeld een keer thee met de fluitketel. Ook bereidden we dan geen versgevangen vis op de grill maar bakten we deze dan in de pan en natuurlijk gebruikten we dan geen magnetron. De basisstroombehoefte (navigatie, lampen, radar, enz) kon altijd gemakkelijk op de zonnepanelen en de overige dingen pasten we aan de omstandigheden aan. Meestal is het mooi weer en kun je alles gebruiken en daarmee bespaarden we enorm op gas! Een heerlijk gevoel is dat, om thee te drinken die compleet op zonne-energie van zeewater tot drinkwater werd getoverd en vervolgens wederom op zonne-energie aan de kook werd gebracht. Helemaal als je dan ondertussen geniet van de op de zon gegrilde versgevangen dorade met daarbij stuk versbereid zonnebrood :-)

Windgenerator

Op Omweg hadden wij een windgenerator. Op ZwerfCat hebben we er voor gekozen om het zonder windgenerator te doen. Hiervoor hebben we de volgende redenen:

Opbrengst
De opbrengst van een windgenerator valt in de praktijk erg tegen. Tijdens een oceaanoversteek vaar je meestal met rugwind. Als je 15 knopen wind hebt en 6 knopen snelheid maakt dan blijft er nog maar 9 knopen aan wind over voor de windgenerator. En daarmee produceert hij nauwelijks stroom. Op een ankerplek lig je meestal aan de lijzijde van een eiland, dus in de schaduw van de wind. En dan produceert de windgenerator dus ook weer weinig stroom.
Schaduw
De ruimte op een boot is beperkt. Meestal concureren de zonnepanelen en windgenerator om de beste plek, waarbij de zonnepanelen vaak schaduw van de windgenerator moeten tolereren. Op die manier kost de windgenerator meer stroom dan ze opbrengt.
Veiligheid
Vaak een onderschat argument:
  • Wij hebben meegemaakt dat een tip van een blad spontaan afbrak (schade door UV) en in de kuip werd gelanceerd. Gelukkig niemand geraakt maar je zal zoiets maar midden op de oceaan in je oog krijgen...
  • Tijdens een oversteek zijn er vaak grote vogels (Jan van Genten) die hardnekkig proberen een rustplaats op je boot te vinden. De zonnepanelen op de achterkant zijn erg aantrekkelijk als landingsplatform maar vlak daarboven maaien de - voor vogels slecht zichtbare - wieken rond... Je kan zo'n vogel wel proberen weg te jagen maar vaak blijven ze het urenlang proberen. Niet leuk!
  • Vaak moet je op een boot eventjes "ergens bij". Ik ben vaak te dicht bij de windgenerator geweest die plots door verandering van windrichting ineens gevaarlijk dicht langs mijn gezicht maaide.
Geluid en trillingen
Draaiende wieken blijven ondanks de beloften van fabrikanten geluid en trillingen produceren die ze via hun mast doorgeven aan de romp. Als het nou nog een constant geluid was dan viel de irritatie nog wel mee maar het toerental varieert voortdurend.

Goede dinghy en motor

Anker je liever hier of liever hier bij de stad?
Anker je liever hier of liever hier bij de stad?
©
Spanje, Vigo
In de Spaanse ria's kun je bij de grote stad Vigo in de buurt heel mooi ankeren bij het eilandje Cies, of bij het mooie grote strand Ensenada de Barra dat ten westen van Nerra ligt. De afstand tussen Cies en Vigo is 7 mijl. Met een planerende dinghy is die afstand goed te doen (kostte ons ca 20 minuten) en kun je gewoon op de mooie plek blijven liggen terwijl je met je dinghy boodschappen gaat doen. Heerlijk thuiskomen, op die mooie ankerplek, nadat je in de stikdrukke stad bent geweest! En dit is slechts 1 voorbeeldje maar het was tijdens onze reis op Omweg heel vaak een groot voordeel om 9.8 pk te hebben.

Als het binnen je mogelijkheden ligt, is een goede dinghy met voldoende sterke motor een aanrader. We hebben meerdere mensen ontmoet die onderweg toch maar een sterkere motor hebben gekocht. Als je kunt planeren verbruik je VEEL minder brandstof per afstand dan een niet-planerende dinghy. Dat is echt een enorm verschil. Bovendien ga je zoveel sneller dat je de dinghy echt als 'auto' kunt gebruiken. Afstanden van 7 mijl deden we met de dingy van Omweg in 20 minuten en dit heeft ons erg vaak veel voordeel gegeven. We konden ankeren op de mooiste plekken, zelfs als het tijd wordt om boodschappen te doen want het is helemaal niet meer nodig om de grote boot in de richting van de stad te brengen. Met de dinghy ben je er veel sneller en kun je lekker op dat idyllische ankerplaatsje blijven liggen. Ook kun je ankeren aan de veilige kant van een atol terwijl je met je dinghy aan de andere kant in de pas kunt snorkelen of duiken. Duiken kon met de combinatie dinghy + 9,8 pk motor niet want met onze duikspullen erbij komen we niet in planee maar snorkelen is ook leuk!

Ga wel staan in de dingy, niet alleen omdat je rug anders erge klappen krijgt maar ook omdat je dan veel beter in de gaten kunt houden of er geen schildpad op je pad zit! Vergeet niet dat dodemanskoord om je arm te doen.. En natuurlijk vaar je rustig tussen geankerde boten en planeer je alleen als je niemand tot last bent.

Een vuistregel is dat je 4 a 5 pk per persoon nodig hebt om in planee te komen. Kun je net niet in planee komen, probeer dan een schroef met een fijnere spoed, dat maakt veel verschil! Topsnelheid is lager maar in planee komen gaat dan vaak wel waardoor je netto toch een stuk sneller gaat en veel minder brandstof gebruikt. Wij waren vertrokken met een geweldig leuke zeilende dinghy met 8pk en daarmee konden we prima planeren maar op een andere dinghy, lukte dat met ons samen niet. Het hangt echt van het gezamelijke gewicht en model dinghy af wat je nodig hebt. Op zoek naar een lichtgewicht motor? De lichtgewicht 9.8 pk tweetakt (met biologische olie natuurlijk) van Tohatsu/Nissan vonden we een aanrader. Deze hebben wij belastingvrij in Sint Maarten gekocht nadat we in Bequia onze prachtige zeilende dinghy waren verloren (boehoe!!!!). Maar als je met zijn tweeën en zware boodschappentassen of duikspullen nog steeds wilt planeren (doe maar verwend ;-)), dan heb je daaraan niet genoeg en kun je beter 15 pk nemen maar ja, dat wordt al met al wel al wat zwaar en lastiger te hanteren natuurlijk.

Pacific

Paradijselijk mooi
Paradijselijk mooi
©
Tuamotu, Makemo
Dit is op 'Shelterisland', in Makemo. Geen andere boten of mensen in een omtrek van minimaal 10 kilometer. Ons eigen onbewoonde paradijsje!

Voor ons was dit de plek waar we echt zoiets hadden van 'wauw, hier willen we niet meer weg". Dat was al in de Markiezen en vooral ook de Tuamotu. Je moet er een stukje zeilen voor over hebben, bijna 4000 mijl vanaf Panamakanaal, maar als je verlangt naar je eigen onbewoonde eiland en houdt van ongereptheid, bijzondere culturen, weinig toerisme en veel avontuur, dan is dit het meer dan waard. Natuurlijk is niet iedereen gelijk en het zal echt niet iets voor iedereen zijn. Maar voor wie wel heel graag wil maar niet zoveel tijd kan of wil vrijmaken voor de reis, zijn hier wat overwegingen:

In plaats van "een rondje Carieb" kun je ook voor een enkele reis Nieuw Zeeland gaan en daar je boot te koop zetten. Stel je hebt anderhalf jaar en vertrekt juli 2018 uit Nederland, dan kun je in november/december 2018 oversteken naar de Carieb (aankomst in Union Island is een aanrader vanwege het echte don't worry be happy Carieb-gevoel!!). Voordat het Kerst is ga je naar de mooie Tobago Cays want dan is het daar nog rustig. Rond begin maart het Panamakanaal door. Dan zet je zeil richting Frans Polynesie, waarbij je eerst gastvrij welkom wordt geheten in de Markiezen en kennis maakt met de totaal andere cultuur van de Polynesiers (doe wel een poging een woordje Frans te spreken, anders wordt het lastig). Als het orkaanseizoen echt voorbij is ga je op pad naar de Tuamotu om te genieten van de duizenden onbewoonde eilandjes in verlaten atollen. Zo hop je steeds verder westwaarts en begin november vaar je vanuit Tonga de Tropen uit naar Nieuw Zeeland vanwege het orkaanseizoen. Het is ongeveer een week zeilen dus daar ben je zo. In Nieuw Zeeland is het ook erg mooi zeilen in de Bay of Islands en omstreken en het is een prachtig land en er wonen bijzonder leuke mensen. Als je tijd hebt blijf je lekker en we kennen meerdere cruisers die er blijven wonen omdat ze ter plaatse een baan konden krijgen. Moet of wil je terug naar Nederland? Dan kun je nu na anderhalf jaar zeilen, waarbij verreweg het overgrote deel in hele mooie gebieden was, naar Nederland vliegen.

  • Je krijgt in Nieuw Zeeland een Temporary Import Exemption, hiermee mag je schip twee jaar lang belastingvrij in Nieuw Zeeland verblijven en ook hoef je geen belasting te betalen op alle aankopen die je voor je schip doet! Je schip mag niet in Nieuw Zeelandse dollars op de Nieuw Zeelandse websites te koop staan en als je je schip verkoopt aan iemand uit Nieuw Zeeland, dan komt er wel een percentage bij aan belasting maar dat geldt in elk land en het valt mee als je bij aankomst in Nieuw Zeeland aangeeft dat het schip niet zoveel waard is (wel handig om hiervan bewijs te hebben, daar vragen ze bij verkoop wellicht naar).
  • Omweg is van aluminium, is een twin keeler, is van een in NZ onbekend merk en heeft een helmstok. Dit blijkt niet razendpopulair te zijn dus wij hebben niet veel geluk met een snelle verkoop van Omweg gehad. Maar sommige boten zijn in een mum van tijd verkocht.
  • Er zijn in Opua veilige moorings voor weinig geld (+- 150 NZD per maand) en voor 40 NZD huur je Mike van Total Yacht Care om je schip iedere maand te controleren, de motor te starten, accu's en andere dingen te checken. Als er extra dingen nodig zijn zoals het (onderwater)schip schoonmaken, anodes controleren/vervangen of wat dan ook, dan kun je hem hier ook voor inhuren. Het is een erg goede schipper dus je schip door hem laten verplaatsen is ook geen probleem.

Heb je meer tijd? Dan zouden wij aanraden om een extra seizoen in Frans Polynesie te blijven voordat je te ver westwaarts vaart. In de Markiezen komen vrijwel nooit orkanen voor en datzelfde geldt voor Gambier. Hier kun je dus naar terugzeilen voor het orkaanseizoen. Het hele gebied tot Nieuw Zeeland is zo groot, het is onmogelijk om overal lang genoeg te kunnen blijven. Van november tot mei/juni blijf je dan in het meer oostelijke deel en daarna heb je extra tijd in het mooie Tonga en kun je ook nog naar Fiji en....

Buitenslapen op de Rio Chagres
Buitenslapen op de Rio Chagres
©
Rio Chagres
We zijn midden in het oerwoud en genieten van het prachtige orkest rondom ons. Aan beide kanten van de rivier zijn groepen apen om het hardst aan het roepen! Tussendoor vliegt er telkens een stel papegaaien onder luid gekrijs over. Een bijzondere ervaring en fijn om binnen een paar mijl in zo'n andere omgeving te kunnen zijn!

Panamakanaal, anker in Rio Chagres

Wil je naar de Pacific via het Panamakanaal, lees dan even ons verslag over het Panamakanaal waarin staat hoe je dat op zo'n manier kunt doen dat het veel minder geld kost en veel leuker is om te doen ook nog. Want wat doe je liever, slapen tussen containerschepen of op een rivier in het oerwoud? Het ligt maar 5 mijl uit elkaar maar verschilt dag en nacht! Nadat je je slot geregeld hebt, moet je een poosje wachten tot je aan de beurt bent en je kunt dus mooi in die tijd het oerwoud in varen.

Duikcompressor

In de Pacific kun je op de meeste plaatsen (die nou het het mooiste zijn), geen duikflessen laten vullen. Heb je geen duikcompressor, net als wij op Omweg, dan kun je niet duiken tenzij een medecruiser zo lief is om je duikflessen te vullen. Maar het geeft herrie, kost energie, gedoe en filters om een fles te vullen dus je voelt je heel snel bezwaard om het te vragen. Dus als je de mogelijkheid hebt, dan is het meenemen van een kleine duikcompressor zeker aan te raden.

Kevin de Kefir

Gemaakt door Kevin de Kefir
Gemaakt door Kevin de Kefir

Behalve dagelijks verse lekkere yoghurt, kun je ook een soort fetakaas maken. Of een room voor door de soep of op een wrap. En wat dacht je van je eigen 'paturain' of roomkaas met walnoot en honing? Alles is gemakkelijk te maken en super lekker! En dat enkel en alleen met een oneindig herbruikbare kefir en poedermelk!

Beeld je in dat je op dat onbewoonde eiland zit. Niemand in de wijde omtrek te bekennen. Alleen jij en je partner zijn er. Kristalhelder blauw water, witte stranden, koraal en palmbomen met kokosnoten. Heerlijk! Maar nu heb je -na alle kokosnoten- weer eens zin in yoghurt en oh je zou een moord doen voor een lekkere romige kruidenkaas voor op een toastje of ohhh kruimelige fetakaas over je pasta!! Jammer dat er geen winkel in de wijde omtrek te bekennen is en dat je voorraad uit de koelkast al lang op is. Dat is dan weer het nadeel aan dat onbewoonde eiland! Maar wat nou als je een oneindig langlevende kefir hebt, dan hoef je alleen maar poedermelk te hebben en je kunt het allemaal zelf maken. Snel en gemakkelijk, zelfs op dat onbewoonde eiland. En poedermelk, dat is overal te koop, is erg lang houdbaar en je kunt er grote voorraden van meenemen!

Kefir is wit, een paar cm groot en lijkt op een bloemkoolroosje. Je kunt dit keer op keer hergebruiken en er onbeperkt jarenlang yoghurt/roomkaas/kruimelige wite kaas van maken door de kefir dagelijks in een nieuwe pot melk te stoppen. Het enige dat je behalve de kefir nodig hebt, is poedermelk, een glazen pot met deksel, vergiet en een (uitlek)doek. Poedermelk is zo handig omdat het compact, lang houdbaar en overal te koop is. De Kefir is niet zomaar onderweg te koop maar wij hebben ergens onderweg op de Pacific een medecruiser ontmoet die het had.

Het leuke van Kefir is dat het langzaam groeit en je op een gegeven moment zoveel krijgt dat je het wel weg moet geven. Daar kun je dan weer andere cruisers heel blij mee maken. Wij noemden op een gegeven moment onze kefir allemaal Kevin want ja, hij moest toch naam hebben zei An. Kevin kreeg vele broertjes en zusjes en over de radio werden flink veel recepten uitgewisseld. Roomkaas met pecannoten en honing is een super groot succes, evenals roomkaas met knoflook of peper of... Je voelt je de koning te rijk als je daar in de middle of nowhere je eigen paturain serveert! Zelfs Frans was er dol op en die houdt niet van zure gerechten dus het was absoluut niet zuur. Je hebt zelf in de hand hoe zuur het eindproduct wordt door de tijdsduur aan te passen waarin Kevin van de melk eet en de dikte bepaal je door de hoeveelheid poedermelk die je gebruikt en uiteraard door hoelang je het laat uitlekken/drogen.

In Nederland kun je via internet korrels gedroogde melk-Kefir kopen en wij doen dat zeer zeker als we weer op pad gaan. Ik denk dat ik een keer een uitgebreide pagina ga schrijven 'Kevin voor cruisers', er is veel over te vertellen. Vooralsnog komt die er nog niet (daar krijg ik straks op dat onbewoonde eiland wel weer een keer tijd voor) maar je kunt op internet veel informatie vinden. Veel plezier alvast, ik had gewild dat we eerder tijdens de reis alvast kennis hadden gemaakt met Kevin de Kefir!

Parasailor-Asymmetrische spinnaker
Parasailor-Asymmetrische spinnaker
Boven Omweg met de Parasailor. Onder ZwerfCat met een asymmetrische spinnaker op rolsysteem.

Lichtweerzeilen

Op onze reis hebben we vaak weinig wind gehad en tevens was die lichte wind meestal in de rug. Goede voordewindse lichtweerzeilen zijn een absolute pre.

We hebben erg genoten van de Parasailor maar deze heeft wel als nadeel dat je twee man nodig hebt om hem naar beneden te halen. In de praktijk vormt dat vaak een reden om de Parasailor 's avonds toch maar preventief naar binnen te halen voor het geval er een squall komt, want dan hoeft je partner tenminste niet uit zijn slaap te worden gehaald.

Wij gebruiken 's nachts de radar als regenradar en zodra we zien dat er buienactiviteit in de buurt is, gaat de parasailor naar beneden want in regen kan veel wind zitten. Het is niet grappig om zoveel vierkante meter op te hebben staan als je ineens een dikke squall over je heen krijgt! Op zich is het een fluitje van een cent om hem in de sok naar beneden te trekken en je hebt geen gedoe met uitgeboomde zeilen en dergelijke maar je kunt het niet in je eentje doen en iemand moet ervoor naar het voordek.

Op ZwerfCat hebben we een asymmetrische spinnaker op een flexibel rolsysteem. Dit vinden we eigenlijk toch wel handiger. Komt die squall op je radarscherm, dan rol je het zeil simpelweg zelf op vanuit de kuip. Degene die ligt te slapen hoeft hier niet voor wakker te worden en niemand hoeft naar het voordek om het zeil in te pakken.

Op een monohull is een parasailor overigens wel extra fijn omdat het rollen van het schip erg veel minder wordt, de parasailor heeft een stabiliserend effect. En door de vleugel heb je geen boom nodig, het zeil blijft zonder gedoe met bomen prachtig in model en dat is bij een spinnaker natuurlijk weer niet het geval.

Kennis van meteorologie

Het weer is een mix van chaos en patronen, soms meer van het een en soms meer van het ander. In Europa wordt het weer vooral geregeerd door lage- en hogedrukgebieden, warmte- en koudefronten, chaos dus. De wind kan overal en met elke sterkte vandaan komen. Als Nederlander ben je gewend aan deze situatie en bij weersafhankelijke activiteiten zoals zeilen hou je de weersvoorspellingen nauwlettend in de gaten. Gelukkig zijn de mogelijkheden hiertoe erg uitgebreid. Europa zit volgebouwd met meteorologische waarnemingsstations waardoor de bewegingen van lage- en hogedrukgebieden, fronten, en meer van dat fraais nauwlettend kan worden gevolgd. Met al deze data werken zelfs volledig autonome voorspellingssystemen zoals de grib-files behoorlijk goed.

Rond de tropen is de situatie geheel anders. Het weer verloopt hier minder volgens chaos maar meer volgens patronen. In plaats van weer dat op kleine schaal geregeerd wordt door elkaar snel afwisselende druksystemen wordt het weer meer geregeerd door min of meer permanente drukverschillen die ontstaan door de permanent hoge temperatuur van landmassa's en door het corriolis-effect veroorzaakt door de rotatie van de aarde. Tegelijkertijd zijn er veel minder tot zelfs nauwelijks meteorologische waarnemingsstations en is er dus veel minder data beschikbaar om automatische systemen zoals gribfile-servers net zo goed te laten werken als in Europa.

Op veel plekken hebben ze bergen. Rond eilanden ontstaan hierdoor venturi-effecten die voor extreem plaatselijke "stormen" kunnen zorgen. De Canarische eilanden zijn hierom berucht maar ook in andere gebieden bestaan dezelfde effecten. In bergachtige kustgebieden ontstaan er "valwinden" en er kan "turbulentie" optreden vlak langs de kust als de wind over de bergtoppen heenkrult. Gribfiles houden hier geen rekening mee.

Als je als Nederlander je inzicht en kennis van het weer niet opwaardeert naar de situaties die je onderweg gaat tegenkomen dan gaat er het volgende gebeuren:

  • Je vertrouwt meer op gribfiles dan is gerechtvaardigd. Je laat die "ingewikkelde" weerkaarten links liggen want het zegt je niet zoveel en die gribfiles zijn veel gemakkelijker.
  • Je vertrekt op de verkeerde momenten en je kiest de verkeerde routes.
  • Je bent angstig tijdens oversteken omdat je het gevoel hebt dat er ieder moment een storm lost kan barsten. Je mist de kennis om uit de weerkaarten te lezen dat de kans op een storm nul is.
  • Je denkt dat ieder eiland hetzelfde verwaarloosbare effect op de wind heeft als onze waddeneilanden.

In de praktijk gebeuren er dan dit soort dingen:

  • Voor jou is een route een route. Je zou zomaar kunnen besluiten om vanaf de Canarische eilanden rechtstreeks over te steken naar de Carribean. Wie inzicht in de plaatselijke weerssituatie heeft begrijpt dat er door de hitte op de Sahara de lucht voortdurend opstijgt en er dus een permanent lagedruk systeem heerst. Op het Noordelijk halfrond beweegt de lucht ten Westen van een lagedrukgebied naar het Zuiden. Dichterbij de evenaar draait de lucht naar het Westen. Zolang je in deze min of meer gegarandeerde luchtstromen blijft heb je weinig kans op verrassingen. Maar steek je rechtstreeks over naar de Carribean zonder een bocht te maken die je langs de Kaap Verden voert dan vaar je door "ongereguleerd weer" waarbij je van alles kunt aantreffen.
  • Je leest/hoort verhalen van mensen die door gebrek aan inzicht zichzelf in de problemen hebben gebracht. Omdat jij het inzicht ook niet hebt zie je niet dat die mensen verkeerde beslissingen hebben genomen en dat ze helemaal niet in het problematische weer terecht hadden hoeven te komen. Je krijgt het gevoel dat "slecht weer" iets is dat je zomaar ineens kan verrassen en dat dit ook bij jou zo kan gaan gebeuren. Je wordt bang en je geniet niet meer van een oceaanoversteek.
  • Je wordt een van de velen die vredig onder vol tuig varend tussen de Canarische eilanden "ineens zomaar" verrast wordt met een zeer plaatselijke 40 knopen wind.

Voor ons vliegbrevet hebben we onder andere examen moeten doen voor het vak meteorologie. Het heeft ons goed geholpen om inzicht te ontwikkelen in het weer en dat is ons tijdens de zeilreis goed van pas gekomen. Voor iedere oversteek verdiepen we ons opnieuw in de plaatselijke situatie die het weerbeeld bepaalt. Elk traject heeft zo zijn eigen specifieke meteorologische omstandigheden. Bij een Atlantische oversteek heb je te maken met de meteorologische invloed van Afrika. Bij de oversteek naar Nieuw Zeeland heb je te maken met de koude lucht van de Zuidpool die samenwerkend met de hete lucht van het Australische continent een voortdurende afwisseling van hoge- en lagedrukgebieden oostwaarts boven Nieuw Zeeland over de oceaan laat razen. Bij ieder traject bepalen we een strategie en begrijpen we onderweg waar we precies naar moeten kijken op de weerkaarten. Aan de hand van de bewolking en onze eigen barometer kunnen we voortdurend de gegevens controleren en onze strategie aanpassen. Wij doen het lang niet perfect maar alleen al begrijpen wat de situatie om ons heen is en hoe het zich waarschijnlijk verder gaat ontwikkelen geeft een gerust gevoel. We hebben vanaf vertrek tot aankomst in Nieuw Zeeland maar zelden meer dan 25 knopen wind gehad en de paar keren dat het wat meer zou gaan worden wisten we dat ruim van te voren en waren we er volledig op voorbereid.

Wij kunnen iedereen dan ook aanraden om voor en tijdens de reis je goed te bekwamen op meteorologische gebied. Er zijn over dat boeiende onderwerp talloze boeken verschenen. Meteorologie is niet eenvoudig en ieder boek dat je erover leest, helpt bij het vormen van een beter beeld. Ook wij leren met ieder boek dat we hierover lezen steeds weer wat nieuws. In de boeken van Jimmy Cornell (World Voyage Planner en World Cruising Routes) vind je ook al een waardevolle beschrijving van het type weer dat in bepaalde perioden in een gebied voorkomt. Het is geen meteorologie-boek maar wel een aanrader voor de planning van de reis. Ook staan er windrozen in waardoor je kunt zien hoe vaak en hoe hard de wind gemiddeld uit een bepaalde richting komt in een bepaalde periode.

Markiezen-compendium
Markiezen-compendium
Kijk op de site van Soggy Paws van welke gebieden ze een Compendium hebben samengesteld. Bevat zeer nuttige informatie en wordt door en voor cruisers up to date gehouden.

Download de Compendiums

SV Soggy Paws heeft heel veel zeer nuttige informatie bij elkaar gezet in de Compendiums. Inmiddels hebben al veel andere cruisers hier ook hun bijdrage aan geleverd en ze worden regelmatig up to date gehouden. Echt een aanrader om te downloaden! Noonsite.com kent iedereen al neem ik aan. Indien niet, zeer zeker de moeite waard.

Download Google Earth kaarten voor OpenCPN

In OpenCPN, een gratis en handig navigatieprogramma waar je heel veel soorten kaarten op kunt zetten en waar je een externe GPS aan kunt koppelen (al dan niet over wifi), kun je ook kaarten van Google Earth laten zien. Als je die hebt geinstalleerd en je hebt je GPS aangesloten, dan zie je je eigen schip over de Google Earth-kaart varen! Dat is behalve leuk ook erg handig op de plekken waar geen kaarten zijn gemaakt (zoals in vele lagoons in de Tuamotu). Zo zie je de koraalbommies zelfs op de kaart. Zet wel altijd iemand op de punt van het schip om visueel op te letten voor de zekerheid maar het is wel prettig om dubbele veiligheid te hebben (kaart+visueel). Ook zijn de kaarten erg geschikt om -zonder dat je internet hebt- alvast te kijken waar je denkt dat het mooi ankeren zal zijn in de lagoon en welke plaatsen er aantrekkelijk uitzien om te verkennen.

Wij hebben de kaarten onderweg van anderen gekregen en weten niet of ze ook ergens online te download staan. We zullen ze op onze site neerzetten ter download. Stuur even een berichtje als je hierin geinteresseerd bent.

AIS

Hoe zou het leven van de zeiler zonder AIS zijn? In ieder geval een stuk a-relaxter en onveiliger! Neem er, als het een klein beetje mogelijk is, een die ontvangt en uitzendt. En het is handig als het signaal op wifi (nmea) wordt uitgezonden want dan kun je het op meerdere apparaten (waaronder je mobieltje) ontvangen en bekijken. Lees op de pagina over Omweg meer over handige dingen qua navigatie/communicatiesystemen en dergelijke.

Bilge-alarm

Installeer een eenvoudig bilge-alarm in je motorruimte en in de bilge. Als er een slang scheurt of er gaat iets anders stuk waardoor er water naar binnen komt, scheelt het enorm als je daar direct een signaal van krijgt. Als je er snel bij bent, heb je veel meer kans om te kunnen zien WAAR het naar binnen komt en dus ook om het op te lossen.

Elektrische Unicycle

Elektrische Unicycle
Elektrische Unicycle
DE cruisersauto? Volgens ons is dit echt het ideale cruisersvervoersmiddel, mits je genoeg zonnepanelen hebt. Wij hebben een Kingson 16S.

Dit hebben we eind vorige zomer ontdekt, toen we al terug in Nederland waren met onze boot. We hebben hem nog niet op reis gebruikt maar in Nederland hebben we er wel al vele kilometers mee afgelegd. Het is een fietswiel met een motor en accu's. De flapjes zijn om op te staan en hiermee kun je heel gemakkelijk versnellen en afremmen. Sturen gaat ook heel gemakkelijk. Echt, het is veel gemakkelijker dan het eruit ziet. Je kunt van stapvoets tot -afhankelijk van het merk en je instellingen- wel 35km/uur. Het begin is even lastig maar als je het rustig opbouwt, leer je het zonder vallen. De unicycle die wij hebben uitgezocht heeft een actieradius van zo'n 70 km en hij kan stijle hellingen aan. Gewicht is door deze prestaties niet heel licht (17kg) maar het is wel een uitermate handzaam model dat heel gemakkelijk de dinghy in- en uitgetild kan worden en wij vonden het een must dat hij het ook in de bergen goed doet. Gebruik hem als het te ver is om te lopen, als je snel ergens naartoe moet, als er geen auto's rijden (en je dus ook niet kunt liften), enzovoorts. Als we de onze een poos in gebruik hebben op de boot, zullen we zeker een update schrijven hoe hij bevalt. Wij denken dat dit een perfect vervoersmiddel is voor op een boot, mits je genoeg zonnepanelen hebt om hem op te laden. Een zware rugzak op kan prima, onverharde (maar geen mulle) ondergronden, klinkerwegen en stijle hellingen vormen geen van allen een probleem!

Goede voorziening nachtrust

Rocna
Rocna

Voordat we vertrokken, maakten we ons best wel druk over hoe dat nou zou zijn om altijd voor anker te liggen, of je dan wel goed slaapt en niet heel vaak wakker wordt enzo. Nou, dat is ons echt 100% meegevallen! We hebben wel gekozen (bij beide boten) voor een hele goede ankerketting (duplex) en een zwaar en goed anker (Rocna, maat groter dan zou hoeven). Er zijn tijdens onze reis nauwelijks nachten geweest waarin we niet goed door hebben kunnen slapen. Een ankeralarm is goed voor je gemoedsrust en geeft extra veiligheid en na korte tijd leer je echt vertrouwen op je materiaal en slaap je als een roos. Vergeet niet om een touw vast te maken aan een kikker naar je ankerketting, deze houdt de druk van de lier af EN zorgt ervoor dat je niet wakker wordt van de herrie door de ketting. Ankers blijken een bijzonder persoonlijk ding. Wij waren erg blij met onze Rocna, deze faalde nooit tenzij we echt te weinig ketting hadden waardoor de hoek van de ketting te stijl loopt. Mocht je nog geen anker hebben, dan is de Rocna een goede keus, iedereen die wij hebben ontmoet en er een heeft, wil niet meer zonder. Wij willen absoluut geen swivel tussen anker en ketting omdat deze praktisch altijd de zwakste schakel is en een erg sterke (en geteste!) D-shackle voldoet prima en blijkt in tests beter te zijn dan swivels.

Groeiende lijstjes

Ken je dat, het irritante effect van to-do-lijstjes die alleen maar langer worden in plaats van korter? Om gek van te worden! Misschien vertrekken sommige mensen daarom nooit en dat is zonde want misschien ben je volgend jaar wel dood. Lijstjes zijn nuttig maar laat je er niet door tegenhouden als het niet 'af' is. Het is nooit af en onderweg kun je ook nog wel wat doen als dat moet. En is het financieel lastig? Geen enkel ding is zo belangrijk dat het je vertrek moet tegenhouden. Iedereen die we onderweg hebben ontmoet had nog een to-do of wishlist ergens liggen maar somehow verdwijnt het gevoel dat het 'echt heel belangrijk is' als sneeuw voor de zon als je uit je kokosnoot (met Amaretto) slurpt...

Er staat nog van alles op de 'to-do-lijst'
Er staat nog van alles op de 'to-do-lijst'

...maar gelukkig zijn we hier!

contact